نشخوار فکری یا همان نشخوار ذهنی، یکی از چالش‌های روانی رایج در دنیای مدرن است که می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت روان و جسم انسان‌ها داشته باشد. این پدیده که به معنای فکر کردن مداوم و غیرقابل کنترل به تجربیات و احساسات منفی است، اغلب افراد را در یک چرخه بی‌پایان از افکار منفی و بی‌نتیجه گرفتار می‌کند. در دنیای پرسرعت و پیچیده امروزی، بسیاری از افراد تحت فشارهای مختلف قرار دارند؛ از استرس‌های شغلی گرفته تا نگرانی‌های روزمره زندگی. این فشارها زمینه‌ساز ایجاد نشخوار فکری می‌شوند و اگر به موقع مدیریت و درمان نشوند، می‌توانند به مشکلات جدی‌تر روانی مانند افسردگی، اضطراب و حتی اختلالات وسواسی منجر شوند.
درمان نشخوار فکری با نوروتراپی
برای اینکه بتوان علائم نشخوار ذهنی را کاهش داد و باعث درمان این اختلال روانی با نوروتراپی شد راه‌ها و روشهای درمانی متفاوتی وجود دارد که یکی از آنها مراجعه به روانشناس است زیرا بهترین فرد برای تشخیص انواع اختلالات روانی متخصص و پزشک است. در ادامه با برترین روشهای درمان و کاهش نشخوار ذهنی آشنا می‌شویم.
1- استفاده از ذهن آگاهی
ذهن آگاهی یا مایندفولنس که یکی از مراحل روانشناسی اکت است؛ که می‌تواند به فرد دچار نشخوار فکری کمک کند و افکار منفی را از ذهن فرد دور کند. با استفاده از ذهن آگاهی فرد این توانایی را پیدا می‌کند که به جای غرق شدن در افکار، افکار منفی و ناخوشایند را بپذیرد و از آن عبور کند.
2- روان درمانی و مراجعه به روانشناس
اگر نشخوار ذهنی شدید شده و تاثیرات منفی آن در زندگی شما قابل مشاهده است بهترین کار مراجعه به روانشناس است. درمانگر می‌تواند دلیل و چرایی مشکل شما را بیابد و با استفاده از آن به صورت ریشه‌ای این اختلال را درمان کند. مراجعه به روانشناس و دریافت جلسات تراپی یکی از بهترین و اولین راه‌های پیشنهادی برای درمان انواع اختلالات روانی است و درصد بالایی از افراد را نیز بهبود داده است؛ به همین دلیل این بهترین روش درمان نشخوار فکری است.
3- شناسایی محرک‌ها
برای شناسایی محرک‌های خود و کنار آمدن با آنها، باید در ابتدا موقعیت‌ها و افکاری که تمایل شما به نشخوار فکری را افزایش می‌دهند شناسایی کنید. بهترین راه برای این انجام این موضوع این است که در هر زمانی که دچار نشخوار ذهنی شدید؛ مکان، ساعت، فردی که همراه شما است، کاری که انجام می‌دهید و محرکی که باعث نشخوار فکری شما شده است را یادداشت کنید. زمانی که با محرک‌های نشخوار فکری خود آشنایی پیدا کردید می‌توانید مکانیسم‌ها و راه‌های مقابله با محرک‌ها را انجام دهید و در کمترین زمان ممکن مجرک‌های نشخوار ذهنی خود را کاهش داده یا به طور کامل برطرف کنید.
موثرترین روش درمان نشخوار فکری نوروتراپی است
نوروفیدبک که به آن بیوفیدبک EEG یا نوروتراپی نیز گفته می‌شود، یک درمان تخصصی است که از فناوری پیشرفته رایانه‌ای برای «تعادل» مغز و بهبود عملکرد ذهن شما از طریق تمرینات فشرده مغز استفاده می‌کند.با وجود به اینکه نوروتراپی می تواند تغییرات طولانی مدت و ماندگار در مغز ایجاد کند، اما یک فرآیند ساده، بدون درد و غیر تهاجمی به شمار می رود.
نوروفیدبک از توانایی طبیعی مغز شما برای یادگیری چیزهای جدید برای کمک به بهبود و آموزش مجدد ذهن شما استفاده می کند. اساساً، شما یاد می گیرید که فعالیت مغز خود را به همان شیوه ای که هر مهارت دیگری را یاد می گیرید تغییر دهید. و این کار از طریق بازخورد و تمرین صورت می گیرد.
نوروتراپی می تواند به آرام کردن سلول های بیش فعال مغز کمک کند
زندگی در یک حالت اضطراب مداوم می تواند سلول های مغز شما را بیش از حد فعال کند. در مغزهای غیر مضطرب، آمیگدال و هیپوکامپ، قسمت دیگری از مغز، گفتگوی متعادلی با یکدیگر دارند و به شما این امکان را می دهند که تجربیات عاطفی خوب را از تجربیات بد جدا کنید.
نوروفیدبک به مغز شما این امکان را می دهد که این واکنش بیش از حد را تشخیص دهد. دریافت مداوم این نوع بازخورد به سلول های مغز شما می آموزد که چگونه آرام شوند. همانطور که سلول‌های مغز شما واکنش‌پذیرتر می‌شوند، می‌توانید راحت‌تر تجربیات خوب را از موقعیت‌های منفی جدا کنید و کمتر احساس می‌کنید که مجبور به زندگی در حالت پرواز مداوم یا واکنش مبارزه باشید.
درمان توهم با نوروتراپی
توهم یک نوع اختلال روانی است که در آن فرد نمی‌تواند واقعیت را به درستی از تصورات خویش تشخیص دهد. فردی که دچار توهم است تفسیر نادرستی از واقعیت علی‌رغم وجود شواهد خلاف آن ارائه می‌دهد. توهم می‌تواند در افراد مختلف به دلایل متعددی به وجود آید و به اشکال گوناگون بروز کند. در این حالت، چیزهایی را می‌بینید، می‌شنوید، حس می‌کنید یا حتی می‌چشید که اگرچه واقعی به نظر می‌رسند، اما اینطور نیست و فقط در ذهن شما وجود دارند.
نحوه تشخیص اختلالات توهم
پزشک برای تشخیص اختلالات توهم و شروع روند درمان توهم با علائم سلامتی و سابقه پزشکی شما شروع می‌کند. پزشک ممکن است سؤالات زیر را برای درمان توهمات ذهنی از شما بپرسد.
• چه صداهایی می‌شنوید؟ صدای صحبت کردن؟ صدای وز وز؟ یا صداهای دیگر؟
• توهمات شما از کِی شروع شد؟
• آیا در زمان‌های خاصی مثل موقع خوابیدن توهم سراغتان می‌آید؟
• آیا هنگام تجربه توهم علائم دیگری هم دارید؟
• اگر دچار توهم شنیداری می‌شنوید، آیا صداها تهدیدآمیز، گستاخانه، خوشایند یا نرمال هستند؟
• چه دارو یا داروهایی در حال حاضر مصرف می‌کنید؟
• آیا احیاناً مواد مخدر مصرف می‌کنید؟
• الکتروانسفالوگرام (EEG): این آزمایش سیگنال‌های الکتریکی را در مغز شما اندازه‌گیری می‌کند تا احتمال داشتن صرع را بررسی کند.
• معاینه شنوایی: در این آزمایش کم شنوایی یا وزوز گوش‌ها مورد بررسی قرار میگیرد.
تاثیر نوروتراپی در درمان توهم
در نوروتراپی روش درمان هر فرد مخصوص به خود اوست. یعنی پزشک ابتدا به جستجوی قسمتی از مغز بیمار که دچار اختلال شده است می پردازد و سپس پروتکل درمانی منحصر به خود فرد را برای او طراحی می کند. بنابراین نوروتراپی جزو Personalized Medicine یا "پزشکی شخصی سازی شده" قرار میگیرد. در نوروتراپی از روشهای درمانی بدون عارضه استفاده می شود. لذا این نوع درمان برای گروههای خاص، از جمله بانوان باردار، کودکان و افراد مسن که تجویز دارو در آنها با عوارض بیشتری همراه است، مناسب تر است. در بیماریهایی که درمان موثر دارویی وجود ندارد و یا فرد به درمان دارویی مقاوم است، نوروتراپی می تواند موثر باشد. برخی از این بیماریها عبارتند از: عوارض مختلف ناشی از سکته مغزی، درمان بیش فعالی و اختلال توجه کودکان بدون ریتالین، دردهایی نظیر فیبرومیالژی و نوروپاتی، وزوز گوش، افسردگی مقاوم به درمان ، پانیک، اضطراب و سوء مصرف مواد.
نکته بسیار مهم در مورد فرد و ویژگی هایش این است که این فرد بایستی به خوبی با دانش شناسایی و علوم شناختی که در واقع بررسی و شناخت ذهنی افراد و نیز نحوه تفکر آنها و به نوعی علوم اعصاب می‌پردازند آشنا باشد. بایستی تا حد مطلوب و مناسبی برون گرا و اجتماعی باشد تا بتواند به خوبی به مشکلات بیماران رسیدگی نموده و به نوعی مشکلات و دغدغه ها را از آنها استخراج نماید تا بتواند به شناختی بهتر و مطلوب تر از سطح مشکلات ذهنی و تفکری افراد دست یافته و بتوانند راهکارهای بهتری را برای درمان ارائه دهد.